Вайна сусветаў (на белорусском языке) - Уэллс Герберт Джордж - Страница 19

- Вазьмiце, - прамовiла стройная жанчына, перадаючы брату свой рэвальвер.

- Сядайце ў каляску, - сказаў брат, выцiраючы кроў з рассечанай губы.

Яна моўчкi павярнулася, i яны разам з братам, цяжка дыхаючы, падышлi да жанчыны ў белай сукенцы; жанчына ледзь стрымлiвала напалоханага понi.

Грабежнiкi больш не нападалi. Азiрнуўшыся, брат убачыў, што яны аддаляюцца.

- Я сяду тут, калi можна, - сказаў ён, ускарабкаўшыся на вольнае сядзенне.

Брунетка аглянулася цераз левае плячо.

- Дайце мне лейцы, - сказала яна i сцебанула понi. Праз хвiлiну знiклi за павароткаю.

Такiм чынам, зусiм нечакана брат, задыханы, з рассечанай губою, з апухлым падбародкам i акрываўленымi пальцамi, апынуўся ў калясцы разам з дзвюма жанчынамi на незнаёмай дарозе.

Ён даведаўся, што адна з iх жонка, а другая - малодшая сястра доктара з Стэнмора, якi, вяртаючыся ноччу з Пiннера ад цяжка хворага, пачуў на адной з чыгуначных станцый аб наблiжэннi марсiянаў. Ён паспешна адправiўся дамоў, разбудзiў жанчын - прыслуга ад'ехала ад iх за два днi перад гэтым, упакаваў такую-сякую правiзiю, паклаў, на шчасце для брата майго, свой рэвальвер пад сядзенне i сказаў iм, каб яны ехалi ў Эджуэр i селi там на цягнiк. Сам ён застаўся апавясцiць суседзяў i абяцаў дагнаць жанчын каля паловы пятай ранiцаю. Цяпер ужо каля дзевяцi, а яго ўсё няма. Спынiцца ў Эджуэры яны не маглi з-за наплыву бежанцаў i, такiм чынам, павярнулi на глухую дарогу.

Усё гэта яны расказалi майму брату па дарозе ў Нью-Барнет, дзе i зрабiлi прыпынак. Брат абяцаў не пакiдаць iх, па крайняй меры да таго часу, пакуль яны не вырашаць, як быць далей, цi пакуль iх не дагонiць доктар. Заспакойваючы жанчын, брат запэўнiваў, што ён выдатны стралок, хоць у жыццi не трымаў у руках рэвальвера.

Яны атабарылiся каля дарогi, прыладкаваўшы каля дрэваў понi. Брат расказаў спадарожнiцам пра свае ўцёкi з Лондана i паведамiў iм усё, што чуў пра марсiянаў i iх дзеяннi. Сонца падымалася ўсё вышэй, i неўзабаве жывая гаворка змянiлася марудным чаканнем. Па дарозе прайшло некалькi бежанцаў; ад iх брат даведаўся пра сякiя-такiя навiны, якiя яшчэ больш пацвердзiлi яго перакананне ў грандыёзнасцi бедства i неабходнасцi ўцякаць прэч. Ён сказаў пра гэта сваiм спадарожнiцам.

- У нас ёсць грошы, - сказала маладзейшая дама i тут жа змоўкла.

Яе вочы сустрэлiся з братавымi вачыма, i яна супакоiлася.

- У мяне таксама ёсць грошы, - адказаў брат.

Яна паведамiла, што ў iх ёсць трыццаць фунтаў золатам i адна пяцiфунтавая крэдытка i выказала меркаванне, што яны змогуць сесцi на цягнiк у Сен-Олбенсе цi Нью-Барнэце. Брат лiчыў, што трапiць на цягнiк зусiм немагчыма; ён бачыў, як натоўпы лонданцаў чынiлi асады цягнiкам i прапанаваў прабрацца праз Эсекс да Гарвiча, а там параходам пераправiцца на кантынент.

Мiсiс Элфiнстон - так звалi даму ў белым - не слухала нiякiх довадаў i хацела чакаць свайго Джорджа; але яе залоўка была вельмi спакойная i разважлiвая i ў рэшце рэшт пагадзiлася з маiм братам. Яны паехалi ў Барнет, намерваючыся перасекчы Вялiкую Паўночную дарогу; брат вёў за аброць понi, каб захаваць яго сiлы. Сонца падымалася, i дзень станавiўся вельмi гарачы; бялёсы пясок сляпiў вочы i так нагрэўся пад нагамi, што немагчыма было рухацца наперад. Дрэвы сталi шэрыя ад пылу. Непадалёку ад Барнета пачуўся якiсьцi аддалены гул.

Стала трапляцца больш народу. Бежанцы iшлi змораныя, панурыя, брудныя, неахвотна адказваючы на роспыты. Нейкi чалавек у фраку прайшоў мiма iх, панурыўшы галаву. Яны чулi, як ён гаварыў сам з сабою, i, азiрнуўшыся, убачылi, што адной рукою ён схапiў сябе за валасы, а другою бiў уяўнага ворага. Пасля гэтага прыступу вар'яцтва ён, не азiраючыся, пайшоў далей.

Калi брат i яго спадарожнiцы пад'язджалi да скрыжавання дарог з поўдня Барнета, то ўбачылi ў полi, злева ад дарогi, жанчыну з дзiцем на руках; двое дзяцей плялiся за ёю, а ззаду крочыў муж у бруднай чорнай кашулi, з тоўстай палкаю ў адной руцэ i чамаданам у другой. Потым аднекуль з-за вiлаў, што аддзялялi прасёлак ад вялiкай дарогi, выехала цялежка, у якую быў запрэжаны ўзмылены чорны понi; кiраваў бледны юнак у кацялку, шэрым ад пылу. На цялежцы сядзелi трое дзяўчат, з выгляду фабрычныя работнiцы Iст-Энда, i двое дзяцей.

- Як праехаць на Эджуэр? - спытаў бледны разгублены фурман.

Брат адказаў, што трэба павярнуць налева, i малады чалавек, нават не падзякаваўшы, сцебануў понi.

Брат заўважыў, што будынкi перад iм i фасад тэрасы, якая прымыкала да адной з вiл, што стаялi на другiм баку дарогi, акутаны блакiтнаватай смугой, нiбы iмглою. Мiсiс Элфiнстон раптам ускрыкнула, убачыўшы над дамамi чырвоныя языкi полымя, што ўзляцелi ў ярка-сiняе неба. З хаосу гукаў сталi выдзяляцца галасы, грукат колаў, скрып павозак i дробны стук капытоў. Ярдаў за пяцьдзесят ад скрыжавання вузкая дарога крута загiналася.

- О божа мой! - ускрыкнула мiсiс Элфiнстон. - Куды ж вы нас везяце?

Брат спынiўся.

Вялiкая дарога мела выгляд скразнога шумлiвага людскога патоку, якi iмкнуў на поўнач. Воблака белага пылу, сiяючы ў промнях сонца, падымалася над зямлёю футаў на дваццаць, ахутвала ўсё густой павалокаю i нi на хвiлiну не рассейвалася: конi, пешаходы i калёсы ўсялякiх экiпажаў уздымалi ўсё новыя i новыя клубы.

- Дарогу! - чулiся крыкi. - Дайце дарогу!

Калi наблiжалiся да скрыжавання, iм здавалася, быццам уязджаюць у пылаючы лес; натоўп шумеў, як полымя, а пыл быў пякучы i едкi. Наперадзе гарэла вiла, паддаючы страху, i клубы чорнага дыму слалiся па дарозе.

Мiма прайшлi два мужчыны. Потым якаясьцi жанчына, забруджаная i заплаканая, з цяжкiм пакункам. Невядома чый паляўнiчы сабака, напалоханы i разгублены, зрабiў некалькi кругоў вакол каляскi i збег, калi брат цыкнуў на яго.

Наперадзе, наколькi сягала вока, уся дарога ад Лондана здавалася бурлiвым патокам брудных людзей, якiя штурхалi адзiн аднаго i нiбы кацiлiся памiж двума радамi вiлаў. Каля павароткi дарогi з чорнага людскога месiва выступалi асобныя твары i фiгуры, потым яны праносiлiся мiма i зноў злiвалiся ў скразную масу, амаль пакрытую воблакам пылу.

- Прапусцiце!.. - даносiлiся крыкi. - Дарогу, дарогу!

Рукi тых, хто iшоў ззаду, упiралiся ў пярэднiх. Брат вёў за аброць понi. Падхоплены натоўпам, брат паволi, крок за крокам, прасоўваўся наперад.

У Эджуэры адчувалася хваляванне людзей, у Чок-Фарме была панiка здавалася, што тут чынiцца перасяленне народаў. Цяжка апiсаць гэтыя скопiшчы. Па абочыне дарогi плялiся пешаходы, ратуючыся ад экiпажных калёсаў, сутыкаючыся, спатыкаючыся, падаючы ў канаву.

Павозкi i экiпажы цягнулiся ўшчыльную. Больш шустрыя i нецярплiвыя вырывалiся наперад, прымушаючы пешаходаў цiснуцца да платоў i варотаў вiлаў, якiя стаялi абапал дарогi.

- Хутчэй, хутчэй! - чулiся крыкi. - Дарогу! Яны iдуць!

У адной павозцы стаяў сляпы дзядуля ў мундзiры Армii выратавання. Ён размахваў рукамi са скручанымi пальцамi i крычаў: "Вечнасць, вечнасць!" Ён ахрып, але крычаў так рэзка, што брат яшчэ доўга чуў яго пасля таго, як той схаваўся ў воблаку пылу. Многiя з тых, хто ехаў у экiпажах, без толку сцёбалi коней i лаялi адзiн аднаго; некаторыя сядзелi нерухома, абяздоленыя, разгубленыя; iншыя кусалi рукi ад смагi цi ляжалi ў павозках, бяссiльна выпрастаўшыся. Вочы коней налiлiся кроўю, лейцы былi пакрыты пенаю.

Тут было мноства кебаў, калясак, фургонаў, цялежак, паштовая карэта, павозка зборшчыка смецця з надпiсам "Прыход св. Панкрацiя", вялiкая платформа для дошак, перапоўненая абарванцамi. Кацiлася фура для перавозкi пiва, колы яе былi запырсканы кроўю.

- Дайце дарогу! - раздалiся крыкi. - Дарогу!

- Вечнасць, вечнасць! - даносiлася, як рэха, здалёк.

Тут былi жанчыны, бледныя i сумныя, добра апранутыя, з заплаканымi i зморанымi дзецьмi; дзецi былi ўсе ў пыле, ледзь перастаўлялi ногi. З многiмi жанчынамi iшлi iх мужы, то клапатлiвыя, то зласлiвыя i хмурыя. Тут жа пракладвалi сабе дарогу абарванцы ў выцвiлых цёмных лахманах, з дзiкiмi вачыма; яны гучна крычалi i цынiчна лаялiся. Побач з рослымi рабочымi, якiя энергiчна прабiралiся наперад, цяснiлiся нiкчэмныя растрапаныя людзi, падобныя па вопратцы на клеркаў цi прыказчыкаў; брат убачыў раненага салдата, чыгуначных насiльшчыкаў i якуюсьцi бедную жанчыну ў палiто, накiнутым паверх начной кашулi.